Telefon+48 606 293 136
Dieta indywidualna

Antyoksydanty – witaminy C i E w endometriozie

Strona główna » Aktualności » Antyoksydanty – witaminy C i E w endometriozie
Antyoksydanty – witaminy C i E w endometriozie

Stres oksydacyjny w endometriozie

Stres oksydacyjny to brak równowagi między produkcją reaktywnych form tlenu (ROS) a przeciwutleniaczami. W obrębie jamy otrzewnej może prowadzić do lokalnej destrukcji nabłonka otrzewnej. Uszkodzone mezotelium staje się w ten sposób miejscem implantacji wszczepów endometrialnych, jak również tworzenia się zrostów. Wiele badań potwierdza korelację między wytwarzaniem ROS a rozwojem endometriozy (1).

Udowodniono, że stres oksydacyjny powodujący powstawanie wolnych rodników (ROS) aktywuje czynnik transkrypcyjny NF-κB, który po przemieszczeniu do jądra komórkowego, łączy się z odpowiednimi sekwencjami genowymi. Do cząstek, których geny zawierają sekwencje, z którymi wiążę się NF-κB należą TNFα, IL-1, MCP-1, RANTES oraz cząstki adhezyjne. Zwiększone stężenia tych związków w płynie otrzewnowym kobiet z endometriozą promują procesy zapalne w organizmie kobiety (jak np.: proliferację i angiogenezę), stymulując rozwój endometriozy (2).

Podwyższony poziom czynników prozapalnych pobudza układ odpornościowy, aktywację makrofagów, granulocytów i zwiększenia ilości ROS, co ma związek z endometriozą.

Pacjentki z endometriozą w porównaniu z kobietami bez endometriozy mają niższy poziom przeciwutleniaczy enzymatycznych oznaczanych w płynie otrzewnowym. A związki te są kluczowymi składnikami w neutralizowaniu wolnych rodników (5).

Antyoksydanty w endometriozie

Systemy antyoksydacyjne odgrywają rolę w równowadze komórkowej, ponieważ pomagają neutralizować nadmiar wolnych rodników (ROS) powstałych w wyniku stresu oksydacyjnego. Przykładami takich systemów są przeciwutleniacze witamina E, witamina C, glutation i tauryna i enzymatyczne jak dysmutaza ponadtlenkowa, katalaza i reduktaza glutationowa (3, 4).

Antyoksydanty, w tym witaminy E i C odgrywają ważną rolę w hamowaniu utleniania wywołanego stresem oksydacyjnym i zmniejszenie bólu miednicy u pacjentek z endometriozą. Takie funkcje pełnią właśnie m.in. witaminy C i E.

Witamina C

Witamina C jest witaminą rozpuszczalną w wodzie. To jest naturalny przeciwutleniacz, który ma zdolność niszczenia rodnika tlenowego, hydroksylowego, tlenu singletowego oraz nadtlenków, a także pełni również protekcyjne funkcje w stosunku do witaminy E.

Zapotrzebowanie na witaminę C jest większe dla osób palących papierosy, spożywających duże ilości alkoholu i osób starszych.

Witamina E

Obejmuje grupę tokoferoli i tokotrienoli wykazujących różną aktywność biologiczną. Najwyższą aktywność biologiczną wykazuje alfa‑tokoferol, dla którego przyjmuje się aktywność 100 %.

Witamina E  pełni przede wszystkim rolę przeciwutleniacza w organizmie. Przeciwdziała gromadzeniu się nadtlenków lipidowych i wolnych rodników. Zapobiega uszkodzeniu naczyń krwionośnych. Ze względu na właściwości antyoksydacyjne chroni organizm przed ryzykiem rozwoju degeneracyjnych chorób metabolicznych. Poza tym opóźnia procesy starzenia.

Jeśli mamy niedobór witaminy E, może wzrastać stężenie cholesterolu w tkankach i zwiększać się ich podatność na działanie peroksydacyjne, prozapalne. Zwiększenie zapotrzebowania na witaminę E następuje podczas spożywania ryb będących bogatym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, ponieważ im większe spożycie długołańcuchowych kwasów tłuszczowych tym większe zapotrzebowanie na tokoferole.

W jednym z badań udowodniono, że suplementacja witaminą E (1200 iu) i witaminą C (1000 mg) zmniejszyła przewlekły ból miednicy u 43% pacjentek z endometriozą (6).

Kobiety spożywające niewielkie ilości owoców i warzyw mają większe ryzyko rozwoju endometriozy (7). Z kolei w innym badaniu stwierdzono, że pacjentki z endometriozą spożywają mniej składników bogatych w antyoksydanty w porównaniu do kobiet zdrowych (8).

Powinno paść pytanie: „Jak żyć?”

Dieta jest niezbędnym źródłem przeciwutleniaczy dla organizmu człowieka a jej dobrym źródłem są głównie warzywa i owoce.

Na pewno  niezbędne są duże badania, by stwierdzić, czy efektywniejsze jest zastosowanie antyoksydantów w postaci suplementów czy z diety, które zapobiegałoby rozwojowi endometriozy lub mogłyby wywrzeć efekt terapeutyczny w przypadku jej wystąpienia.

WHO, IŻŻ rekomendują produkty roślinne w tym m.in. warzywa i owoce jako podstawę naszej diety w celu chociażby prewencji chorób cywilizacyjnych.  Spożywając produkty bogate w witaminy C i E, mając endometriozę, możemy wpłynąć na obniżenie poziomu negatywnych czynników zapalanych i poprawić jakoś życia.

Osobiście jestem za składnikami z codziennej diety. Wsparcie żywieniowe ma duże znaczenie w dietoterapii wielu chorób nie tylko endometriozy. Więcej na ten temat wraz z przepisami znajdziecie w mojej książce dostępnej na stronie wydawnictwa Medyk (link) oraz w salonach Empik (link)

Zatem warto, abyście sięgali po warzywa i owoce do każdego posiłku.

Dobrym źródłem witaminy C w codziennej diecie są:

  • porzeczka czarna,
  • natka pietruszki,
  • czerwona papryka,
  • jarmuż,
  • chrzan,
  • brukselka,
  • brokuł,
  • truskawka.

Źródłem witaminy C w diecie są warzywa, owoce i ich przetwory.

Witamina C jest wrażliwa na temperaturę, dlatego lepiej jest jeść warzywa i owoce świeże, a jeśli masz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, bez skórki, rozdrobnione albo blanszowane.

Dobrym źródłem witaminy E są:

  • orzech laskowy,
  • nasiona słonecznika,
  • pestki dyni,
  • migdały,
  • oleje roślinne.

Tymczasem zapraszam na koktajl z pietruszki i pomarańczy, kliknij w link -> https://smakfit.wordpress.com/2022/05/21/koktajl-z-zielonej-pietruszki-i-pomaranczy/

Bibliografia:

  1. Polak G. , Kotarski J. (2010) Total oxidative status of peritoneal fluid in women with endometriosis, Ginekol Pol. 2010, 81, 922-925
  2. Polak G. , Wertel I., Kwaśniewski W., Derewianka-Polak M., Kotarski J.(2013) Udział metabolizmu żelaza oraz stresu oksydacyjnego w patogenezie endometriozy, Ginekologia Polska., 84, 62-64
  3. Alpay, Z., Saed, G. M., Diamond, M. P. Female infertility and free radicals (2006): Potential role in adhesions and endometriosis. Journal of the Society for Gynecologic Investigation13 (6), 390–398.
  4. Mier-Cabrera J, Jiménez-Zamudio L, Garcia-Latorre E, [et al.]. (2011). Quantitative and qualitative peritoneal immune profiles, T-cell apoptosis and oxidative stress-associated characteristics in women with minimal and mild endometriosis. BJOG., 118, 6-16.
  5. Szczepanska, M., Kozlik, J., Skrzypczak, J., & Mikolajczyk, M. (2003). Oxidative stress may be a piece in the endometriosis puzzle. Fertility and Sterility, 79 (6), 1288–1293.
  6. Santanam, N., Kavtaradze, N., Murphy, A., Dominguez, C., & Parthasarathy, S. (2013). Antioxidant supplementation reduces endometriosis-related pelvic pain in humans. Translational Research, 161 (3), 189–195.
  7. Parazzini, F., Vigano, P., Candiani, M., & Fedele, L. (2013). Diet and endometriosis risk: A literature review. Reproductive Biomedicine Online, 26 (4), 323–336.
  8. Mier-Cabrera J, Jiménez-Zamudio L, Garcia-Latorre E, [et al.]. (2011) Quantitative and qualitative peritoneal immune profiles, T-cell apoptosis and oxidative stress-associated characteristics in women with minimal and mild endometriosis. BJOG. 2011, 118, 6-16.
Maszy pytania?
Odpowiemy tak szybko jak jest to możliwe
Zobacz również
Inne wątki z tej kategorii

Żyj zdrowo i aktywnie

Ułożę odpowiednią dietę dla Ciebie
Zadzwoń +48 606 293 136
Dietetyk Joanna Giza
Wyjście
Przewiń na górę